به نقل از «ایسنا»

آغاز سیاه پوشی با پنج تومان انعام!

تاریخ انتشار: ۳۰ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۵۶۵۸۵۵

«سیاه‌پوشی من از آنجا شروع شد که «شایان» پنج تومان انعام درآورد و به من داد. همان ۵ تومان باعث بدبختی من شد.»

و این سرنوشت یکی از هنرمندان بزرگ نمایش کشورمان است؛ سعدی افشار. هنرمند سیاه‌باز که خود آموخته بود اما استعدادی خدایی داشت.

او از کودکی آغاز کرد و طی سال‌های طولانی فعالیتش هم هنرمندان بزرگ داخلی همچون علی نصیریان، محمود دولت آبادی، بهرام بیضایی، محمود استادمحمد و .

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

.. را به تحسین واداشت و هم هنرمندی جهانی همچون پیتر بروک را شگفت‌زده کرد.

به گزارش ایسنا، امروز، ۳۰ فروردین ماه دهمین سالروز درگذشت این هنرمند است.

به همین انگیزه بخش‌هایی از کتاب «سبک زندگی و زندگی هنری سعدی افشار» نوشته محمد خزایئلی را مرور می‌کنیم.

این کتاب سال ۹۲ همزمان با شانزدهمین جشنواره نمایش‌های آیینی سنتی منتشر شده است.

سعدی افشار در گفتگویی که در همین کتاب از او منتشر شده، درباره ورود خود به هنر سیاه‌بازی چنین گفته است:

«اسم کامل من «سعدالله زحمت‌خواه» است. وقتی توی کار نمایش آمدم، به دلیل طولانی و پیچیده بودن اسمم، از فامیلی مادرم استفاده کردم که «افشار» بود. آن زمان همه اسم مستعار داشتند. از سن ۱۲ سالگی علاقمند به اجرای نمایش شدم اما از سال ۱۳۳۰ به طور رسمی سیاه‌بازی را شروع کردم. قبل از آن یک اصطلاحی است به نام «کلوپی» که خیلی‌ها از آنها شروع کردند. مثلاً توی کوچه‌ها چند تا رفیق بودیم که نمایش را دوست داشتیم. می‌رفتیم تئاتری را می‌دیدیم در میدان قزوین. نمی‌دانستیم چی به چیه و چطوری سیاه بشویم. توی محل پیچیده بود که این‌ها یه همچین کاری می‌کنند. با دوده، صورت‌مان را سیاه می‌کردیم. وارد نبودیم. بدبختی داشتیم. سیاهی تا چهار پنج روزی روی صورت‌مان می‌ماند. همان خنده آنها باعث شد ۴۸ سال ماندگار شدیم. اگر می‌گفتند خوب نیست، ما می‌رفتیم دنبال کار دیگه‌ای. فکر می‌کنم هر کار دیگه‌ای بود، برای من بهتر می‌شد. به هر صورت از آنجا شروع کردم. بعد یواش یواش آمدم بنگاه آقای «شایان». خب من را به بازی نمی‌گرفتند. حق هم داشتند. سیاهی داشتند به نام خدا بیامرز نعمت گلزار. سیاه آنچنانی نمی‌شد اما مردم را خوب می‌خنداند. اسماعیل خیام در آنجا بهترین سیاهشون بود. وقتی با این می‌رفتم عروسی، او سیاه می‌شد و من در کنار اینها، یه چیزی می‌پوشیدم، می‌رفتم بازی می‌کردم. در یک مهمانی جوانی به نام حسن شریفی بود که یک شب نیامد. آن شب به من گفتند سیاه شو. برای نمایش «نادر» هم سیاه می‌خواستند، سیاه‌پوشی من از آنجا شروع شد که «شایان» پنج تومان انعام درآورد و به من داد. همان ۵ تومان باعث بدبختی من شد.»

دیدار سعدی افشار و محمود دولت‌آبادی

«از سال ۵۵ آمدم تئاتر نصر، مدیرش دکتر والا بود. ما را آورد . اولین کارم هم با مهدی سنایی، «بلورک و چشمه نوش» بود.»

او در بخش دیگری از این کتاب درباره ویژگی‌های لازم برای یک «سیاه» چنین گفته است:

«سیاه باید اول از همه تعهد و تعصب داشته باشه، با خدا باشه، خیلی وقت‌شناس باشه. اسدالله قاسمی، همه اینها را داشت. لیچار نمی‌گفت. مهدی مسری هم همه اینها را داشت. مهدی تندوتیز کار نمی‌کرد، حاضرجوابی و نوآوری داشت. سیاه باید سر وقت بیاد، تشخیص‌دهنده همه باشد. مثلا مهدی یا هر سیاهی بیاد، مجلس رو نگاه می‌کنه که از چه صنفی است، باید تشخصی بده بالای شهر یا پایین شهر، چه نمایشی بگذاریم. شناخت‌شون باید خوب باشه چون سیاه است که با مردم طرف است و با آنها زندگی می‌کند.»

«در شروع کارم الگویی نداشتم. از کسی هم برداشت نکردم. کار هیچ کدام از سیاه‌های دیگر را هم نکردم چون من ندیدم یا خیلی کم دیدم. من نمی‌تونستم برم تو عروسی‌ها هر شب نمایش ببینم. البته اگر می‌دیدم بهتر بود ولی نمی‌توانستم ببینم. یه مرتبه من یادمه بچه بودم یه برنامه از تئاتر «شاهین» مال مهدی (مسری) را دیدم. دوست داشتم ببینم با بدبختی رفتم. پول هم نداشتم، پیاده رفتم. دیگه هم تو اون سالن نرفتم. دیگه خودم گرفتار شده بودم.»

سعدی افشار در بیمارستان

افشار در پایان این گفتگو گفته است: «این که من می‌خواهم سیاه‌بازی کار کنم، این نیم ساعت، سه ربع کار را به خاطر خودم نمی‌خواهم که لباس سیاه به تنم کنم. این هم امانتی است روی دوش‌ ماست و هم اینکه از گذشته این سیاهی روی دست ماست. من می‌خواهم این سیاهی مطرح بشه. همه می‌دانند من برای کار کردن آتیشی ندارم. این کار مال من نیست. مال کسانی است که واقعا زحمت کشیدند. من فقط می‌خواهم مردم بدانند سیاهی بوده و برای همین است که کار می‌کنم.»

سعدالله زحمت‌خواه معروف به «سعدی افشار» در ۱۳سالگی با دوده‌ی لوله‌ی بخاری خودش را سیاه کرد و اولین تجربه‌ی سیاه‌بازی‌اش را داشت. او بعدها در یک عروسی در خیابان سیروس با چوب‌پنبه‌ی سوخته خودش را سیاه کرد و به صحنه رفت.

او به عنوان بازمانده‌ی سیاه‌بازی ایران و پیشکسوت تئاتر «تخت حوضی» شناخته می‌شد که اواخر عمرش با بیماری پوکی استخوان دست به گریبان بود و با شکستن کمرش، مشکلاتش بیش‌تر هم شد.

سعدی افشار نوروز سال ۹۲ به دلیل عفونت ریه در بیمارستان بستری و بعد از ترخیص چند روزه بار دیگر به بیمارستان «سینا» منتقل شد و در نهایت ۳۰ فرودین ماه از دنیا رفت.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: سعدی افشار دفاع مقدس باستان شناسي گردشگري میراث فرهنگی اردن عزت الله ضرغامی پرویز اذکایی مسعود كيميايي دفاع مقدس باستان شناسي گردشگري میراث فرهنگی سعدی افشار سیاه بازی ی سیاه

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۵۶۵۸۵۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آلومینیوم گربه سیاه پرسپولیس / حذف سرخپوشان در بازی نفس گیر در ضربات پنالتی +فیلم

برنده دیدار تیم های فوتبال پرسپولیس و آلومینیوم اراک را ضربات پنالتی مشخص کرد تا سرخپوشان تهرانی در شرایطی که دو بار بازی برده را با تساوی عوض کردند، در نهایت با پنالتی حذف شوند.

به گزارش گروه ورزشی خبرگزاری دانشجو، تیم پرسپولیس از ساعت 18:15 در ورزشگاه امام خمینی(ره) اراک به مصاف تیم آلومینیوم رفت که مسابقه با نتیجه مساوی 2بر 2 مساوی به پایان رسید تا بازی به وقت های اضافه برود.

در وقت های اضافه پرسپولیس 2 گل دیگر زد اما برنده نشد و آلومینیوم 2 گل را پاسخ داد تا بازی در وقت های اضافه با نتیجه 4 بر 4 تمام شود و ضربات پنالتی تعیین کننده مسابقه شد. در نهایت 10 بر 9 آلومینیوم برد و به جمع 8 تیم صعود کرد و پرسپولیس بازهم در اراک حذف شد مثل سال 1400 که با گل محمدی در اراک باخت و حذف شد.

آلومینیوم اراک همواره به عنوان گربه سیاه پرسپولیس شناخته می شود و امروز هم در نیمه دوم تیمی سختکوش بود بود در دقیقه 5+90 به بازی بازگشت و در وقت های اضافه دوم هم گل زد و پا پس نکشید اما در نهایت بازنده شد.
داور: امیر عرب‌براقی
کمک داوران: هادی طوسی، علی احمدی
کارت زرد: سروش رفیعی، محمد خدابنده لو، محمدحسین کنعانی زادگان( پرسپولیس) میثم قهاری، عارف حاجی عیدی، میلاد بدرقه، امین کاظمیان، امین جهان کهن، علیرضا نقی زاده، مهدی لیموچی ( آلومینیوم)
کارت قرمز:-
گل: اورنوف( دقیقه 11)، عیسی آل کثیر ( دقایق 108، 25)، سینا اسدبیگی( دقیقه 95) برای پرسپولیس ، مهدی لیموچی( دقیقه 85) شروین بزرگ(
دقیقه 5+90 و 112)، علیرضا نقی زاده( دقیقه 120+1) برای آلومینیوم
ترکیب آلومینیوم اراک: احمد گوهری، احسان قهاری، مهدی لیموچی، امین جهانکهن، سید مهران موسوی، یونس اکبرپور، بهروز نوروزی فرد( از دقیقه
77 شروین بزرگ) ، عارف حاجی عیدی، محمد امین کاظمیان( از دقیقه 69 رضا جبیره) ، میلاد بدرقه(از دقیقه 77 امیر نوری) و محمد مهدی لطفی( از
دقیقه 107
سرمربی:مجتبی حسینی
ترکیب تیم پرسپولیس: امیررضا رفیعی، گولسیانی، کنعانی زادگان، دانیال اسماعیلی فر، عبدالکریم حسن( از دقیقه 77 علی نعمتی)، مسعود ریگی،
محمد خدابنده لو( ازدقیقه 77 فرشاد فرجی) ، مهدی ترابی(از دقیقه 58 سینا اسدبیگی) ، سروش رفیعی( از دقیقه 46 وحید امیری) ، اوستون
اورونوف(از دقیقه 77 میلاد سورگی) و عیسی آل کثیر( از دقیقه 106 مهدی احمدی)
سرمربی: اوسمار ویرا

اتفاقات مهم بازی:
دقیقه 5: لیموچی اولین کرنر مسابقه را روی دروازه پرسپولیس به شکل پاس زد که در نهایت حاصلی برای آلومینیوم نداشت.
دقیقه 11: اورنوف بعد از اینکه توپ را از بازیکن اراک در میانه زمین ربود، چندین متر پا به توپ حرکت کرد و وارد محوطه جریمه شد و با یک شوت دقیق گل اول مسابقه را به ثمر رساند.
دقیقه 17: خطای عبدالکریم حسن روی بازیکن پرسپولیس باعث درگیری و اعتراض بازیکنان دو تیم شد زیرا قبل از این صحنه سروش رفیعی اعتقاد داشت که روی او خطا شده ولی داور اعتقادی به این مساله نداشت به رفیعی و بازیکن آلومینیوم کارت زرد نشان داد.
دقیقه 25: عیسی آل کثیر توپ ربایی کرد و چند متر پا به توپ حرکت کرد و با یک ضربه چیپ و دقیق گل دوم پرسپولیس را به ثمر رساند.
دقیقه 28: ضربه سر بازیکن آلومینیوم را رفیعی دروازه بان جوان پرسپولیس مهار کرد.
دقیقه 33: ضربه کرنر آلومینیوم را دروازه بان پرسپولیس مهار کرد.
دقیقه 35: ضربه کاشته آلومینیوم اراک از پشت محوطه جریمه پرسپولیس حاصلی برای این تیم نداشت و مدافعان توپ را دفع کردند.
دقیقه 42: شوت یونس اکبرپور بازیکن آلومینیوم اراک از بالای دروازه پرسپولیس با اختلاف کمی به بیرون رفت.
نیمه دوم:
پرسپولیس با یک تعویض به میدان آمد و وحید امیری جانشین سروش رفیعی شد تا کاپیتان پرسپولیس شود. در نیمه اول ترابی بازوبند را بر بازو داشت و نیمه دوم بازوبند به امیری رسید.
دقیقه 51: بازیکن پرسپولیس در محوطه جریمه خودی سرنگون شد اما داور اعتقادی به خطا نداشت و ضربه کرنر برای آلومینیوم اراک اعلام کرد که این مساله باعث جروبحث بازیکنان دو تیم با عرب براقی داور مسابقه شد. در نهایت این ضربه کرنر حاصلی برای آلومینیوم نداشت.
دقیقه 57: شوت لیموچی از داخل محوطه جریمه از کنار دروازه پرسپولیس به بیرون رفت.
دقیقه 63: ضربه کرنر تیم آلومینیوم اراک را رفیعی با مشت از محوطه جریمه پرسپولیس دور کرد.
دقیقه 68: ضربه کاشته پرسپولیس روی سر کنعانی زادگان فرود آمد که ضربه او را گوهری دروازه بان آلومینیوم مهار کرد.
دقیقه 71: شوت بازیکن آلومینیوم را رفیعی با واکنش خوب راهی کرنر کرد. ضربه کرنر را اراکی های با تاخیر زدند چون دروازه بان پرسپولیس احساس مصدومیت می کرد اما کرنر تبدیل به ضد حمله ای برای پرسپولیس شد.
دقیقه 82: ضربه سر اسماعیلی فر از کنار دروازه آلومینیوم اراک به بیرون رفت.
دقیقه 85: درمحوطه جریمه توپ به لیموچی رسید واو با یک شوت زیبا گل اول آلومینیوم را به ثمر رساند.
دقیقه 88: ارسال اکبرپور روی سر جبیره فرود آمد که ضربه او از کنار دروازه پرسپولیس به بیرون رفت.
دقیقه 1+90: احمد گوهری در موقعیت دو به تک با مهاجمان پرسپولیس موفق عمل کرد و مانع گلزنی آنها شد.
دقیقه 5+90: شوت شروین بزرگ از داخل محوطه جریمه تبدیل به گل دوم آلومینیوم شد.

وقت اضافه نیمه اول:
دقیقه 94: شوت سینا اسدبیگی از راه دور وارد دروازه آلومینیوم اراک شد و گل سوم سرخپوشان به ثمر رسید.
دقیقه 99: ضربه کاشته سینا اسدبیگی روی سر فرجی فرود آمد که ضربه او از کنار دروازه آلومینیوم به بیرون رفت.
دقیقه 102: ضربه کرنر آلومینیوم تبدیل به یک موقعیت گلزنی شد و رفیعی خروجی اشتباه داشت که با خوش شانسی در این صحنه دروازه ش باز نشد.

وقت اضافه نیمه دوم:
دقیقه 108: عیسی آل کثیر پشت مدافعان صاحب توپ شد و با یک شوت دیدنی گل چهارم پرسپولیس را زد.
دقیقه 109: شوت بازیکن الومینیوم اراک را رفیعی با یک واکنش خوب راهی کرنر کرد.
دقیقه 113: ضربه کرنر آلومینیوم روی سر شروین بزرگ فرود آمد و اوهم با یک ضربه سر گل سوم تیمش را زد.
دقیقه 1+120: علیرضا نقی زاده با یک بغل پای فنی گل چهارم آلومینیوم را به ثمر رساند تا بازی به ضربات پنالتی برود. ارسال لیموچی در محوطه جریمه به نقی زاده رسید و او هم گل زیبایی زد.

ضربات پنالتی:
پنالتی های پرسپولیس: محمدحسین کنعانی زادگان،علی نعمتی، دانیال اسماعیلی فر( گوهری مهار کرد.)،سینا اسدبیگی، گولیسیانی، فرشاد فرجی، وحید امیری( گوهری مهار کرد.)
پنالتی آلومینیوم اراک: امیر نوری( به تیرک دروازه زد)، مهران موسوی، مهدی لیموچی، عارف حاجی عیدی، رضا جبیره، علی وطن دوست، علیرضا نقی زاده.

انتهای پیام/